Familieverhalen uit de oorlog
In vrijwel elke Nederlandse familie circuleren verhalen over de Tweede Wereldoorlog. Verhalen over familieleden in het verzet, over slachtoffers en overlevenden van de Holocaust, over collaborateurs, of over mensen die geen duidelijke kant kozen maar door de oorlog heen modderden. Over een moeder die als bakkersdochter een dagboek bijhield toen de Duitsers Nederland binnenvielen; over een oudoom die als Joodse onderduiker de Holocaust overleefde en daar zelden over praatte, over een overgrootvader die zich vrijwillig meldde voor de Waffen-SS en nooit terugkeerde van het Oostfront. Allemaal verhalen die hun sporen achterlieten bij navolgende generaties en vaak nog steeds allerlei vragen oproepen.
In deze tweedaagse workshop Jouw familie in de oorlog ga je met hulp van historicus en auteur Bas von Benda-Beckmann in de archieven op zoek naar het verhaal van jouw familie in de Tweede Wereldoorlog.
Zelf aan de slag in het archief
Voor wie nieuwsgierig is naar de geschiedenis van zijn of haar familie in de Tweede Wereldoorlog, zijn er vanaf 1 januari veel meer mogelijkheden om zelf online op onderzoek uit te gaan. Dat is de aanleiding voor deze tweedaagse workshop waarin je tips en handvaten aangereikt krijgt voor het doen van onderzoek naar je eigen familieleden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
- Over het doen van het onderzoek zelf: hoe en waar vind je informatie en antwoorden op je onderzoeksvragen?
- Over de interpretatie van het materiaal: hoe kun je die informatie plaatsen, hoe houd je kritisch afstand?
- Over het schrijven zelf: wat wil je opschrijven en hoe?
De workshop Jouw familie in de oorlog biedt een concrete aanleiding om op onderzoek te gaan en een groep mensen om mee van gedachten te wisselen. Daarnaast ontvang je advies en feedback van een professionele schrijver en historicus die ervaring heeft met het onderzoeken van zijn eigen familiegeschiedenis.
De archieven gaan open
Nederland kent verschillende archieven en instellingen met collecties op het gebied van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Deels gaat het om digitaal toegankelijk materiaal, deels om archiefstukken die alleen op locatie kunnen worden ingezien.
Vanaf 1 januari 2025 wordt het een stuk eenvoudiger om daarin te zoeken, omdat dan een groot aantal collecties, waaronder het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) openbaar wordt en online doorzoekbaar. In januari 2025 komen via de website oorlogvoorderechter.nl ca. 8 miljoen scans beschikbaar uit rechtbank- en strafdossiers van mensen die i.v.m. collaboratie zijn aangeklaagd. Dat aantal zal nog oplopen tot ca. 30 miljoen.
Deze CABR-dossiers bieden een schat aan informatie, niet alleen over aangeklaagden, maar ook over slachtoffers van vervolging. Naast dit belangrijkste oorlogsarchief van Nederland, zijn er ook veel andere instellingen waar het vanaf januari 2025 eenvoudiger wordt om materiaal te vinden.
Wat leer je?
- Welke vragen moet je stellen?
- Waar vind je de antwoorden?
- Welke bronnen zijn er en hoe doorzoek je die archieven?
- Hoe vertel je een familiegeschiedenis?
Met de tips van de docent en de feedback van deelnemers en docent leg je de basis voor een onderzoek naar de geschiedenis van jouw familie.
Voor wie?
Deze cursus is bedoeld voor iedereen die onderzoek wil doen naar het oorlogsverleden van haar of zijn familie en die daar iets mee wil doen: een boek of artikel schrijven of iets anders maken (een podcast, documentaire of theaterstuk).
Workshopdetails
- Tweedaagse workshop onder leiding van Bas von Benda-Beckmann
- Vrijdag 31 januari en vrijdag 28 maart 2025 van 10.00 – 17.00 uur (beide workshopdagen incl. lunch)
- Inclusief tussentijds online-voortgangsgesprek van 30 minuten met de docent
- Inclusief bezoek aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) in Amsterdam
- Kosten €350,-
- Aantal deelnemers: minimum 10, maximum 14
- Locatie: Boekhandel Athenaeum, Spui, Amsterdam
